مدت اعتبار چک های برگشتی مشخص شد

اگر در مدت اعتبار چک برگشتی، اقداماتی برای پیگیری آن صورت نگیرد، دیگر از نظر کیفری قابل بررسی نخواهد بود و تنها می‌توان آن را در دادگاه حقوقی مطرح کرد. با توجه به اینکه چک به عنوان یک نوع سند تجاری محسوب می‌شود، مشمول مرور زمان خواهد بود.

اگر چک برگشت خورد اما پیگیری توسط دارنده چک انجام نشد، بعد از ۵ سال از تاریخ صدور دادخواست، دیگر در مراجع قانونی قابل بررسی نخواهد بود.

البته پس از ۵ سال می‌توان چک را نقد کرد و وجه آن را دریافت کرد، اما تضمین قانونی برای وصول آن وجود نخواهد داشت.

به طور کلی، در پاسخ به سوال اعتبار چک برگشتی چند سال است باید گفت که چک همواره قابل مطالبه است و تاریخ باطل شدن مشخصی ندارد.

اما تضمینات قانونی و پیگرد آن مدت‌زمان معینی دارد. با تصویب قانون جدید در سال ۱۳۹۷، همه‌ی چک‌ها محدود به یک دوره‌ی سه ساله تاریخ انقضا شدند.

به این معناست که فرد می‌تواند چک را برای سه سال آینده صادر کند و تاریخ بعد از این مدت قابل ثبت در سیستم صیاد نیست. اما این قانون شامل اعتبار چک برگشتی قدیمی نمی‌شود.

چک بعد از چه مدتی باطل می شود؟

توجه نمایید که چیزی به نام ابطال چک وجود ندارد؛ و چک به عنوان یک سند تجاری، همواره قابل وصول است و تنها برای پیگرد قانونی آن مهلتی مشخصی تعیین شده است.

به عبارت دیگر، دریافتیم که سوال چک برگشتی تا کی اعتبار دارد مفهومی ندارد و چک دارای اعتبار نامحدود است و هرگز اعتبار خودش را از دست نمی‌دهد و باطل نمی‌شود.

در صورتی که اقدام قانونی برای وصول مبلغ چک در زمان مشخص انجام نشود، قانون هیچ ضمانتی برای اجرای چک و وصول مبلغ آن نخواهد داشت.

تنها زمانی که موجودی حساب فرد صادرکننده چک کامل شود، می‌توان مبلغ چک را دریافت کرد.

چک تضمینی با چک رمزدار چه تفاوتی دارد؟

یکی از سوالات متداولی که بسیاری از مشتریان بانکی با آن مواجه هستند، کاربرد چک تضمینی و تفاوت آن با چک رمزدار است.هر دو مورد ابزارهای مالی هستند که در تجارت و فعالیت‌های روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما هر یک از آن‌ها کاربرد خاص خود را دارد.

تعریف چک تضمینی (بانکی)

چک تضمینی یک سند بانکی و مالی است. هر بانکی که شما در آن حساب داشته باشید، به درخواست خودتان می‌تواند برایتان چک تضمینی صادر کند. چک تضمینی توسط بانک شما و به درخواست خودتان صادر می‌شود و مبلغ نوشته شده روی برگ چک هم توسط بانک ضمانت می‌شود و حتما پاس خواهد شد. در واقع بانک در زمان صادر کردن چک تضمینی مبلغ نوشته شده روی برگ چک را در حساب درخواست‌کننده مسدود می‌کند. این پول در حساب آن شخص تا زمان نقد شدن چک تضمینی مسدود خواهد ماند. پس این چک هیچ‌وقت برگشت نمی‌خورد.

اگر قرار است معامله‌ای انجام شود ولی قطعیت آن را نمی‌دانید، حتما چک تضمینی بگیرید.
مهمترین کاربرد این نوع چک در انجام پروژه های حسن انجام کار یا پروژه ضمانت شرکت در مزایده‌ها، خرید خانه، خرید ماشین و هر معامله دیگری که فرد قصد تامین پول یک قرارداد در آینده را داشته باشد، با چک تضمینی امکانپذیر است.

چه اطلاعاتی بایستی در زمان درخواست چک تضمینی (بانکی) به همراه داشته باشیم؟

    مشخصات هویتی: نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی/نام اشخاص حقوقی و شناسه ملی/ کد فراگیر اتباع خارجی
    علت درخواست چک بانکی توسط متقاضی

    مشخصات گیرنده چک بانکی (ذینفع) شامل نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی / نام شخص حقوقی و

    شناسه ملی/شماره فراگیر اتباع خارجی
    شماره شبای حساب گیرنده (ذینفع)

نکات مهم درباره چک تضمینی

•     هیچ‌کس (فرد درخواست دهنده برای صدور چک یا هر کس دیگر) حق ندارد پرداخت وجه چک تضمینی را مسدود کند.
•     فوت، ورشکستگی یا طلبکاران دیگر نمی‌توانند مانع وصول چک از سمت کسی شوند که چک تضمینی برایش صادر شده است.
•     مبلغ داخل چک، حتما باید روی برگ آن ماشین‌نویسی و اصطلاحا پرفراژ شود.
•     چک تضمینی باید دارای رمز، شماره امضا، مهر شعبه بانک و مهر صاحب امضا باشد.
•     چک تضمینی تنها توسط گیرنده – نامش روی چک نوشته شده – قابل نقد شدن است.

تعریف چک رمزدار  (بین بانکی)

زمانی که شما بخواهید بین دو حساب بانکی پول انتقال بدهید، از چک رمزدار استفاده می‌شود. فرض کنید نیاز دارید مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان را از یکی از حساب‌های خودتان به حساب شخصی دیگر -مثلا صاحبخانه – واریز کنید تا قرارداد رهن خانه را ببندید. در چنین شرایطی بهترین کار این است: به بانکی که در آن حساب دارید، مراجعه کرده و از بانک بخواهید چک رمزدار به مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان برایتان صادر کند. چک رمزدار هم مانند چک تضمینی هیچ ریسکی ندارد و بانک نقد شدن آن را ضمانت می‌کند. در واقع بانک همان لحظه‌ای که برای درخواست‌کننده چک رمزدار صادر می‌کند، پول را از حساب او برداشت می‌کند و نزد خودش به امانت نگه می‌دارد تا دریافت‌کننده چک – همان کسی که نام او روی نقد کننده چک نوشته شده – به بانک برود و آن را نقد کند.

نکته: نام دیگر چک بین بانکی رمزدار است.

چه زمانی درخواست چک رمزدار دهیم ؟

چک رمزدار نوعی شیوه انتقال پول امن بین بانکی برای افراد محسوب می‌شود. برای خرید خانه و خودرو یا هر تعهد مالی دیگری که شما قصد انتقال پول به حساب دیگران را دارید، به سادگی از طریق چک رمزدار انجام می‌شود.

نکته: چک رمزدار نیز کاربردهای چک بانکی را دارد.

فقط به این نکته توجه کنید به دلیل صرف وقت زیاد مبنی بر عودت مبلغ کم شده از حسابتان بابت چک رمزدار، بهتر است در مواقعی که به صورت قطعی قرار است پول را به شخص دیگر انتقال دهید از این نوع چک استفاده کنید. به عنوان مثال برای یک معامله که طرف معامله را هنوز ندیده‌اید،  درخواست چک رمزدار رایج نیست. چون برای دریافت چک رمز دار از بانک بایستی بانک و شعبه شخص طرف معامله را نیز مشخص کنید.

نکات مهم درباره چک بین بانکی (رمزدار)

1.     برای گرفتن چک رمزدار، باید شماره حساب و کد شعبه بانک گیرنده چک را هم بدانید چون حتما باید روی چک رمزدار ماشین‌نویسی شود.
2.     چک رمزدار حتما باید به نام گیرنده صادر شود و صدور این چک در وجه حامل ممنوع است.
3.     اگر چک رمزدار گم یا سرقت شود، هیچ خطری صاحب اصلی چک را تهدید نمی‌کند و تنها خود او می‌تواند چک رمزدار را نقد کند.
4. چه مواردی را باید بر روی چک رمزدار و چک تضمینی   کنترل کنیم؟
5. حتما موارد ذیل را پس از درخواست و دریافت چک بانکی و رمزدار بررسی نمایید تا نیاز به مراجعه مجدد به شعبه نداشته باشید.
6.     کلیه چک‌های بانکی و بین بانکی می‌بایست با دو امضا صادر شوند. پس حتما چک را پس از دریافت بررسی نمایید که نیاز مند مراجعه مجدد به شعبه نباشد.
7.     چک بین بانکی و تضمینی باید دارای تاریخ و مهر شعبه باشد.
8.     مبلغ چک بایستی بر روی چک پرفراژ شده باشد . (معمولا به رنگ قرمز می باشد.)
9.     حتما در چک رمزدار نام بانک و نام شعبه و کد شعبه با دقت بررسی شود. چون کد رمز به شعبه مورد درخواست شما ارسال خواهد شد.
10.     مبلغ عددی، حروفی و پرفراژ چک حتما باید مطابقت داشته باشد.
11.     در صورت مخدوش بودن یا قلم خوردگی چک، شعبه مربوطه باید چک را با همان امضاهای مندرج بر
12.     روی چک، پشت نویسی و ممهور به مهر شعبه نماید.
13.     در ذیل هر امضاء بر روی برگ چک عددی نوشته باشد. در سیستم بانکی اصطلاحا به آن کد امضاء می‌گویند.

کارمزدهای بانکی

•     کارمزد درخواست چک بانکی (تضمینی): ۷۲.۰۰۰ ریال
•     کارمزد درخواست چک بین بانکی (رمزدار): ۷۲.۰۰۰ ریال

کارمزد این چک ها ۶۰.۰۰۰ ریال بوده است که در آخرین تغییرات بخشنامه کارمزد تغییر کرده است.

نکات مهم

1.     چک تضمینی را دیگر نمی‌توانید پشت نویسی (ظهرنویسی) کنید و انتقال دهید .
2.     چک تضمینی بانک‌ها هم از نوع چک‌های پیچکی است .
3.     چک‌های تضمینی و رمزدار پس از گرفتن از شعبه بانک نیاز به تایید ندارند. در واقع چک تضمینی توسط شعب بانک ثبت و تایید شده اند.
4.     می‌توانید چک تضمینی را پس از درخواست از بانک به وسیله کد صیاد درج شده بر روی آن استعلام بگیرید.
5.     وجه ابطال و عودت چک بانکی (تضمینی) صرفا به حساب درخواست کننده واریز می شود.
6.     بانک‌ها جهت ابطال چک بانکی دارای محدودیت زمانی هستند. پس اگر معامله‌تان نشد حتما چک را در اسرع وقت به بانک برگردانید.
7.     در صورت جعل چک تضمینی علاوه بر مجازات قانونی مقرر، ۲ تا ۶ سال امکان اخد چک تضمینی وجود ندارد.