اقتصاد ایران در سراشیبی سقوط | آیا دولت به فکر مردم است؟

محمد خوش‌چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، ناآرامی‌های اخیر در بازار ارز و طلا و افزایش قیمت‌ها گفت: «اقتصاد کشور با وضعیتی پیچیده روبه‌رو است و باید به عوامل مختلفی که در این زمینه تأثیرگذارند توجه شود. تمام دولت‌هایی که به‌ویژه پس از دوران سازندگی روی کار آمده‌اند، به دنبال برقراری عدالت بودند، اما شیوه‌ها و رویکردهای آنها نتیجه‌ای معکوس به همراه داشته است. این وضعیت در نهایت به دو قطبی شدن جامعه منجر شده است. اکنون شاهدیم که جامعه به دو بخش تقسیم شده: در یک سو فقرا قرار دارند که روز به روز بیشتر با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند و در سوی دیگر، ثروتمندان که همچنان به ثروتشان افزوده می‌شود.»

وی افزود: آنچه در این زمینه حائز اهمیت است و باید مورد توجه جدی قرار گیرد، کاهش ارزش پول ملی است. این در حالی است که دوستانی که مدعی ارزشها هستند، به همه چیز فکر می کنند غیر از کاهش ارزش پول ملی. اقتصاد ایران بین دو لبه قیچی نظام سلطه و غفلت، بی توجهی و گاهی حتی جهالت گرفتار شده است.

خوش چهره در انتقاد به سیاست های ارزی دولت پزشکیان گفت: نکته دیگری که وجود دارد این است که تصمیم گیریهایی که در زمینه نر خ ارز در روزهای اخیر صورت گرفته که همراه با چند نرخی شدن بازار ارز است، سبب ایجاد رانت خواهد شد. البته من تنها چالشها را در زمینه اقتصادی نمی بینم و معتقدم در زمینه های فرهنگی و اجتماعی نیز با چالش مواجه هستیم. در مدیریت استراتژیک هنگامی که یک جامعه در زمینه های مختلف با چالش مواجه شده و چالشها به هم نزدیک می شود، شرایط به سمت بحران حرکت می کند و من نسبت به این وضعیت هشدار جدی می دهم.

وی با اشاره به کاهش ارزش پول ملی در ماه های اخیر گفت: در شرایط کنونی نیز دولت باید بین بخشهای مختلف اقتصادی تعادل ایجاد کرده و پس از آنکه وضعیت اقتصادی به ثبات نسبی رسید، دنبال نر خ ارز برود. در واقع دولت باید تصمیم هایی بگیرد که اقتصاد ایران در بلندمدت در وضعیت ثبات قرار بگیرد و پس از آن مشخص شود که قیمت واقعی ارز چقدر است. پرسش مهم این است که در وضعیتی که اقتصاد کشور در سراشیبی قرار گرفته و ثبات ندارد چگونه می توان قیمت ارز را به صورت لحظه ای تعیین کرد؟ امروز بازار ارز در مسیر واقعی خودش قرار ندارد. در واقع به جای اینکه نرخ ارز در واردات و صادرات مشخص شود، شرایطی به وجود آمده که افراد مختلف تلاش می کنند با خرید ارز دغدغه های اقتصادی خود را مرتفع کنند. کاهش ارزش پول ملی مانند سیب زمینی داغی است که به محض اینکه کسی آن را برمی دارد برای اینکه دستش نسوزد آن را پرتاب می کند. از همه این حرفها گذشته دولت در مرحله اول باید تقاضا را مدیریت کند.

خوش چهره با انتقاد از عملکرد بانک ها در حوزه اقتصادی افزود: بخش زیادی از مدیریت تقاضا به رویکرد بانکها بازمیگردد که به اعتقاد من، برخلاف منافع ملی است. در حالی که بسیاری از بانکها ورشکسته هستند، تلاش می کنند با ارز و سودا گری زمین، ورشکستگی خود را جبران کنند و در این زمینه ضعف نظارت و مدیریت مشهود است. در سوی دیگر و در زمینه مسکن، مسئولیت بر عهده شهرداری هاست و در عین حال شاهد غفلت مجلس در این زمینه هستیم که ا گر مجلس نظارت درستی داشت بسیاری از اتفاقات را شاهد نبودیم. شرایط به شکلی شده که مستأجرها روزبه روز در وضعیت سخت تری قرار می گیرند و با چالشهای جدی در زندگی مواجه می شوند. من هشدار میدهم و معتقدم عده ای اقتصاد جمهوری اسلامی را به سمت پرتگاه حرکت می دهند. پرتگاهی که در حال نزدیک شدن به آن هستیم. این در حالی است که نظام زمامداری ما در زمینه تصمیم سازی و تصمیم گیری با چالشها و تناقض های جدی مواجه شده است. در نتیجه چنین وضعیتی است که فشارهای کمرشکن تورمی به مردم وارد می شود که به ضعف و تحقیر مردم منجر خواهد شد. امروز جامعه دو قطبی شده، از یک طرف فقرا روزبه روز فقیرتر می شوند و از سوی دیگر ثروتمندان به ثروت خود اضافه میکنند.

این استاد دانشگاه گفت: کسانی که به نهج البلاغه حضرت علی(ع) اعتقاد دارد باید به این نکته توجه داشته باشند که حضرت علی (ع) به صراحت می فرماید: »جامعه ای که دره های عمیقی بین ثروت و فقر در آن ایجاد می شود، محکوم به زوال است.« امروز ما شاهد سیاستگذاریها ناپخته ارزی و پولی در کشور هستیم. ا گرچه برخی از روسای جمهور که من از نزدیک آنها را می شناسم اهداف آرمانی دارند و هدفی جز خدمت نداشته ند، اما خروجی کار آن چیزی نیست که تصور میکرده اند. اغلب روسای جمهور مسلط به امور نیستند و به صورت خوشبینانه به مسائل نگاه می کنند. از سوی دیگر به نظر می رسد درکی از شیطنت های نظام سلطه در این زمینه وجود ندارد.