تولید جهانی دانه‌های روغنی به بالاترین حد خود می‌رسد؛ تولید بیش از ۳۹۸ میلیون تن در جهان

بازار؛ گروه کشاورزی: دانه های روغنی نه تنها برای تولید روغن های گیاهی استفاده می شوند، بلکه منبع طبیعی خوبی از پروتئین گیاهی هستند. بیش از ۲۰۰ نوع محصول دانه های روغنی در جهان وجود دارد. مردم اغلب در زندگی روزانه ما از دانه های سویا، کلزا، تخمه آفتابگردان، بادام زمینی، کنجد و سایر دانه های روغنی استفاده می کنند این در حالی است که هند بزرگترین تولید کننده دانه های روغنی در جهان است.

سویا؛ پیشروترین نوع دانه روغنی در جهان

از سوی دیگر گزارشات جهانی نشان می دهد در سال زراعی ۲۰۲۳/۲۰۲۴، سویا پیشروترین نوع دانه روغنی در جهان بود. در آن سال، پیش‌بینی شد که بیش از ۳۹۸ میلیون تن سویا در سراسر جهان تولید شود.

از سوی دیگر برآورد می شود در سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ تولید جهانی دانه های روغنی به بالاترین حد خود یعنی ۶۸۷ میلیون تن برسد که ۴ درصد نسبت به سال قبل افزایش را نشان می دهد. به گفته کارشناسان این رشد تا حد زیادی به افزایش قابل توجه تولید سویا در سراسر آمریکای جنوبی و ایالات متحده نسبت داده می شود.

همچنین کارشناسان معتقدند: انتظار می رود تولید سویا بیش از ۲۵ میلیون تن افزایش یابد و به ۴۲۲ میلیون تن برسد که رشدی بیش از ۶ درصدی نسبت به سال قبل دارد. این افزایش به دلیل گسترش مناطق کاشت در برزیل و ایالات متحده، در کنار شرایط کشاورزی مطلوب است.

در مقابل، پیش‌بینی می‌شود که تولید جهانی کلزا نسبتاً پایدار بماند. در حالی که انتظار می رود کانادا، استرالیا و چین شاهد افزایش تولید باشند، این کاهش تولید در اتحادیه اروپا، اوکراین و هند را جبران می کند. پیش‌بینی می‌شود که تولید دانه‌های آفتابگردان رشد متوسطی را تجربه کند، به طوری که افزایش در اوکراین و اتحادیه اروپا کمی بیشتر از کاهش در آرژانتین و روسیه است.

در مورد سایر محصولات دانه های روغنی، از جمله پنبه دانه، بادام زمینی، و دانه خرما نیز انتظار می رود افزایش جزئی در تولید داشته باشند، اگرچه پیش بینی می شود تولید کوپرا کاهش یابد.

افزایش ۳درصدی مصرف جهانی دانه های روغنی

در بخش مصرف، نیز کارشناسان برآورد کرده اند که مصرف جهانی دانه‌های روغنی تا ۳ درصد افزایش یابد که عمدتاً ناشی از رشد تقاضای خوراک در چین و افزایش تقاضا برای روغن سویا در ایالات متحده است.

از نظر محصولات جانبی دانه‌های روغنی، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ تولید جهانی کنجاله سویا ۴ درصد رشد را نشان دهد که این امر به دلیل تقاضای زیاد در کشورهای عمده فرآوری است. به طور مشابه، انتظار می رود تولید جهانی روغن نباتی با افزایش ۲ درصدی به ۲۲۸ میلیون تن، با افزایش قابل توجه در تولید روغن سویا، نخل و کلزا افزایش یابد.

دانه های سویا و کلزا؛ در جایگاه اول و دوم صادرات

از سوی دیگر بر اساس این گزارش در حوزه صادرات بین المللی دانه های روغنی با فاصله زیاد، دانه سویا بیشترین درصد فروش صادراتی این گروه کالایی را به خود اختصاص داده است. به نحوی که داده های آماری نشان می دهد در سال ۲۰۲۳ ارزش صادراتی دانه های سویا بیش از ۹۳.۸ میلیارد دلار بوده که حدود ۶۳درصد از کل صادرات رقم خورده در بخش دانه های روغنی را شامل می شود.

همچنین کلزا در جایگاه دوم صادراتی از نظر ارزش صادرات قرار دارد و در مدت نامبرده صادراتی به ارزش ۱۷.۵میلیارد دلار در این بخش رقم خورده است که بیش از ۱۰درصد از کل صادرات دانه های روغنی را شامل می شود.

طبق داده های آماری دانه های روغنی دیگر از جمله تخمه آفتابگردان، بادام زمینی نپخته، ریشه علوفه، یونجه، شبدر، بذر کتان، کوپرا و … نیز در جایگاه های بعدی از نظر ارزش صادراتی جای دارند.

لیست ۱۵صادر کننده برتر دانه های روغنی در سال ۲۰۲۳

طبق این گزارش ۱۵ صادرکننده برتر دانه های روغنی بیش از چهار پنجم (۸۶ درصد) دانه‌های روغنی صادراتی در طول سال ۲۰۲۳ را تولید کردند.

به عبارت دیگر در این گزارش آمده است در سال ۲۰۲۴ برزیل بزرگترین صادر کننده دانه های روغنی بوده است به طوری که در مدت نامبرده برزیل ۵۴ میلیارد دلار انواع دانه روغنی راهی بازارهای صادراتی کرده است که بیش از ۳۶درصد از کل صادرات دانه های روغنی را شامل می شود. همچنین در این سال ایالات متحده صادراتی به ارزش ۳۳.۹ میلیارد دلار رقم زده است و حدود ۲۳درصد از کل صادرات را به نام خود ثبت کرده است. این داده های آماری نشان می دهد: کانادا نیز صادراتی ۸.۳ میلیارد دلار رقم زده است و جایگاه سوم صادرات قرار دارد.

از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی کشورهای استرالیا با رقم زدن صادراتی به ارزش ۴.۴ میلیارد دلار، هلند با ۳.۹ میلیارد دلار، پاراگوئه با ۳.۶ میلیارد دلار، چین با ۳.۳ میلیارد دلار، اوکراین با ۳.۸ میلیارد دلار، فرانسه با ۲.۷ میلیارد دلار، رومانی با ۲.۳ میلیارد دلار، هند با ۲.۱ میلیارد دلار، آرژانتین با ۲.۰۶ میلیارد دلار، روسیه با ۱.۹۴ میلیارد دلار، آلمان با ۱.۹۳ میلیارد دلار، بلژیک با ۱.۵ میلیارد دلار در رتبه های چهارم تا پانزدهم دنیا قرار دارند.

گفتنی است طبق آمارها، قوی ترین پیشرفت ها در فروش دانه های روغنی صادراتی از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ متعلق به پاراگوئه با ۱۶۱.۹ درصد افزایش، روسیه با ۳۲.۶ درصد افزایش، برزیل با ۱۴.۵ درصد افزایش و سپس هند با ۱۱.۱ درصد افزایش است.

همچنین آرژانتین (کاهش ۵۱.۲- درصد نسبت به سال ۲۰۲۲)، استرالیا (کاهش ۲۶.۹- درصد)، اوکراین (کاهش ۲۵.۴- درصد)، و ایالات متحده آمریکا (کاهش ۱۵.۷- درصد) در سال گذشته، بیشترین کاهش را داشته اند.