«بریکس پی» قیام علیه هژمونی دلار؛ نقش مکانیزم پرداخت بریکس در تسهیل مبادلات بین المللی

بازار؛ گروه بین الملل: موضوع جایگزین سازی سامانه های پرداخت مالی بین المللی با ابزارهای موجود فعلی که عمده آنها همچون سوئیفت در اختیار نظام بانکداری غرب هستند، طی ماه های گذشته به یکی از داغ ترین مباحث روز به ویژه در شرق تبدیل شده است. افزایش دامنه تحریم ها علیه چین و روسیه منجر شده تا هر دو کشور به فکر استفاده از پلتفرم های جدید خارج از دسترس وزارت خزانه داری آمریکا و یا مکانیزم های نظارتی اتحادیه اروپا بیفتند تا از این طریق بتوانند نسبت به انجام تسویه حساب های مالی بین المللی خود اقدام نمایند.

در همین راستا، کشورهای عضور بریکس در جریان شرکت در نشست تجاری این سازمان در مسکو، با رونمایی آزمایشی از نخستین ابزار پرداخت بین المللی اختصاصی بریکس مواجه شدند. این مکانیزم جدید مالی که بریکس پی نام دارد، کار خود را به صورت آزمایشی در نشست سران بریکس آغاز کرده و شرکت کنندگان در اجلاس می توانند با شارژ ۵ دلاری آن، نسبت به پرداخت های خرد خود با استفاده از QR کد استفاده نمایند. به همین منظور سری به وب سایت اختصاصی «بریکس پی» زده ایم تا متوجه طراحی کلی آن شویم.

وارد شدن ریال ایران به چرخه مبادلات مالی با کشورهای دیگر به ویژه چین و هند، می تواند تا حد زیادی به سود قدرت ارز ملی کشور تمام شود.

با مراجعه به وب سایت بریکس پی متوجه خواهیم شد که دو روش پرداخت مالی برای این سیستم طراحی شده است. البته در نظر داشته باشید که بریکس پی همچنان در مرحله آزمایشی بوده و لذا، منوهای پیش روی شما الزما به درستی کار نخواهند کرد. نخستین روش برای پرداخت خرد و ویژه مشتریان حقیقی است که تنها کافی است با مراجعه به وب سایت فروشگاه های طرف قرارداد بریکس و اسکن کد ارائه شده از سوی آنها، مبلغ خرید خود را پرداخت نمایید.

شیوه دوم برای اشخاص حقیقی و شرکت هایی طراحی شده که در حوزه کشورهای بریکس با یکدیگر تعامل مالی داشته و نیازمند پرداخت تعهدات مالی خود نسبت به شرکت همکار هستند. این سیستم در منوی بریکس به نام B۲B معرفی شده است. البته برای استفاده از هر یک از دو گزینه بالا، نیازمند ثبت نام در سایت بریکس پی و افزودن کارت اعتباری بانکی خود هستید که فعلا این گزینه به دلیل آزمایشی بودن وب سایت، برای شما فعال نخواهد بود.

مزایای فعال شدن بریکس پی برای ایران

تاکنون از مخالفت احتمالی اعضای بریکس در استفاده از این سامانه توسط ایران خبری منتشر نشده است. در وب سایت بریکس پی نیز از ایران به عنوان یکی از اعضای جدید این سازمان نام برده شده است. پیش از هر چیز باید بدانیم که وارد شدن ریال ایران به چرخه مبادلات مالی با کشورهای دیگر به ویژه چین و هند، می تواند تا حد زیادی به سود قدرت ارز ملی کشور تمام شود. اساسا یکی از دلایل ریزش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، عدم مبادله آن در محیط بین المللی با ارزهای دیگر است. نگاهی به فرمول محاسبات بازار فارکس نشان می دهد که ارزش ارزها در سبد دارایی های این بازار در قیاس با یکدیگر تعیین شده و لذا، زمانی که ارز رسمی شما با هیچ ارز دیگر مورد سنجش و تبادل قرار نمیگیرد، در عمل نیز ارزشی نخواهد داشت.

عدم عضویت ایران در FATF احتمالا نخستین مانع برای دسترسی کامل ایران به تمامی امکانات تعریف شده برای بریکس پی خواهد بود

اما در صورت عضویت ایران در بریکس پی و استفاده از سامانه مبادلاتی آن، نخستین موردی که باید شاهد آن باشیم، جهش در افزایش ارزش ارز ملی کشور است. البته که به هیچ روی قصد نداریم بریکس پی را با سوئیفت مقایسه نموده و یا مدعی برتری آن به نسبت مکانیزم های غربی قدیمی و قدرتمند شویم؛ اما حقیقت امر این است که بهره برداری از سامانه ای ولو محدود مانند بریکس پی بسیار بهتر از قطع ارتباط کامل سیستم پولی و مالی کشور با سایر سیستم های مالی در جهان است.

در ابعاد دیگر نیز، راه اندازی بریکس پی به ویژه برای شهروندان ایرانی می تواند از مواهب خوبی همچون ایجاد دسترسی به بازارهای کشورهای عضو به ویژه چین برخوردار باشد که برای ایرانیانی که سال ها به دلیل تحریم ها چنین امکانی را در اختیار نداشته اند، بسیار مفید خواهد بود.

آیا دسترسی ایران به بریکس پی نامحدود خواهد بود؟

حقیقت امر این است که هنوز مقررات جامع و واضحی در خصوص استفاده از سیستم پرداخت بریکس پی توسط اعضا وضع و اعلام نشده است. به ویژه برای کشورهایی چون ایران و روسیه که تحت سخت ترین تحریم های ایالات متحده و بعضا نهادهای اروپایی قرار دارد، هنوز اظهار نظر در این خصوص خیلی شتابزده به نظر می رسد.

نکته دیگر اینکه باید دید بازخورد آمریکا نسبت به استفاده ایران و روسیه از بریکس پی به ویژه با توجه به تنش های فزاینده اخیر میان تهران و مسکو با غرب، چه خواهد بود. توجه داشته باشیم که اساسا هدف ایران و روسیه با دیگر اعضای بریکس از عضویت در این سازمان متفاوت است. در حالیکه تهران و مسکو در پی یافتن راهی برای انجام مبادلات مالی هستند، دیگر اعضا به این سازمان صرفا به چشم ابزاری برای افزایش مبادلات تجاری و درآمدهای ارزی خود نگریسته و از مشکلات ایران و روسیه در مبادلات مالی رنج نمی برند. لذا، باید دید که دیگر اعضای بریکس به ویژه هند و آفریقای جنوبی، تا چه میزان زیر بار استفاده ایران و روسیه از پلتفرم مالی این سازمان خواهند رفت.