چه عواملی باعث عقب ماندگی صنعت در ایران شده است؟

به گزارش بازار به نقل از تیم تحقیقاتی پکیلون، بحران صنعت و فرصت‌های گمشده در دنیای امروز، یکی از مهم‌ترین پیشران‌های توسعه اقتصادی است. کشورهایی که با برنامه‌ریزی صحیح، سرمایه‌گذاری هوشمندانه و فناوری روز، صنایع خود را تقویت کرده‌اند، توانسته‌اند در مسیر توسعه پایدار حرکت کنند. با این حال، در ایران، صنعتی که روزگاری امید اصلی توسعه اقتصادی بود، به تدریج در مسیر رکود قرار گرفته است. یکی از زیربخش‌های مهم این حوزه، صنعت تراشکاری و فرزکاری منوال است؛ صنعتی که به دلیل مشکلات متعدد، از جمله ضعف فناوری، محدودیت‌های تکنولوژی و نبود حمایت‌های لازم، به شکلی ملموس تحت تأثیر قرار گرفته است که به خودی خود بازارهای وابسته و زیر مجموعه‌ی خود را نظیر بازار میلگرد و ورق‌های تفلونی و فولادی دچار تغییرات و نوسانات جدی قرار خواهد داد.

رکود صنعت یعنی ضربه‌ای محکم بر تقاضای فولاد و پلیمر

یکی از نشانه‌های بحران در صنعت ایران، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش رقابت‌پذیری محصولات صنعتی است. صنعت تراشکاری و فرزکاری منوال ویا حتی CNC، که نقشی کلیدی در تولید قطعات صنعتی دارد، با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. این چالش‌ها مستقیماً بر قیمت مواد اولیه و تجهیزات صنعتی تأثیر می‌گذارند. به‌عنوان‌مثال، میلگردهای ترانس ویا CK۴۵ ویا میلگردهای پلی اتیلن و پلی آمید PA۶، که یکی از پرکاربردترین متریال در صنایع مختلف هستند، به شدت تحت تأثیر کاهش توان تولیدی کارگاه‌های تراش و فرز قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال نوسان قیمت میلگرد پلی آمید ویا تمامی مقاطع تفلونی و فولادی، نتیجه مستقیم این وضعیت است.

کارگاه‌های تراشکاری به تجهیزات و قطعاتی نیاز دارند که اغلب از مقاطع فولادی وبخشی از آن‌ها از مقاطع تفلون و پلیمری مثل پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند. کاهش توان تولید این کارگاه‌ها، تقاضای بازار برای مواد اولیه را کاهش داده و در عین حال، افزایش هزینه‌های تولید به افزایش قیمت این میلگرد و ورق‌ها منجر شده است.

علل عقب‌ماندگی صنعت ایران چیست؟

برای درک عمیق‌تر مشکلات، باید به دلایل کلی عقب‌ماندگی صنعت ایران پرداخت. این عوامل به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر صنایع کوچک‌تر نظیر تراشکاری و فرزکاری تأثیر گذاشته‌اند:

۱. ضعف مدیریت و برنامه‌ریزی

سیاست‌گذاری‌های ناپایدار و عدم تمرکز بر توسعه صنعتی بلندمدت، باعث شده است که بسیاری از صنایع نتوانند به درستی رشد کنند. به‌ویژه در بخش‌های سنتی مانند تراشکاری منوال، این ضعف بیشتر مشهود است.

۲. وابستگی به منابع طبیعی

اتکای بیش از حد به صادرات نفت و گاز، سرمایه‌گذاری در صنایع تولیدی را کاهش داده و بخش‌های مهمی از صنعت، از جمله تولید قطعات صنعتی، در حاشیه قرار گرفته‌اند.

۳. محدودیت‌های بین‌المللی

محدودیت‌های بین المللی ها دسترسی به تجهیزات پیشرفته و فناوری‌های جدید را محدود کرده‌اند. بسیاری از کارگاه‌های تراشکاری و فرزکاری همچنان از ماشین‌آلات قدیمی استفاده می‌کنند که این امر بهره‌وری را به شدت کاهش داده است.

۴. کمبود سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری ناکافی در زیرساخت‌های صنعتی باعث شده است که بسیاری از صنایع از رقابت با همتایان خارجی بازبمانند. این مسئله به خصوص در صنایع کوچک‌تر، مانند تراشکاری منوال، بسیار محسوس است. 

۵. مشکلات زیرساختی

کمبود انرژی پایدار، ضعف در حمل‌ونقل و مشکلات سیستم آموزشی، همگی بر روند تولید و کارایی صنایع تاثیر منفی گذاشته‌اند.

تأثیر عقب‌ماندگی بر صنعت تراشکاری و فرزکاری منوال

با توجه به مشکلات فوق، صنعت تراشکاری و فرزکاری منوال به‌طور خاص با چالش‌های زیر مواجه شده است: 

۱. افزایش هزینه‌ها

ماشین‌آلات قدیمی‌تر نیازمند تعمیر و نگهداری بیشتری هستند که این امر هزینه‌های تولید را بالا می‌برد. از سوی دیگر، تورم و کاهش ارزش پول ملی باعث شده‌اند ابزار و قطعات باکیفیت به راحتی در دسترس نباشند. 

۲. فشار رقابتی از سوی فناوری‌های جدید

با گسترش استفاده از ماشین‌آلات اتوماتیک CNC، کارگاه‌های منوال توان رقابت خود را از دست داده‌اند. این ماشین‌آلات، با سرعت و دقت بیشتر، جایگزین روش‌های سنتی شده‌اند. از طرفی تغییر کارگاه‌های تراشکاری سنتی به مدرن و خدمات تراشکاری آنلاین میتواند تاثیر مستقیمی بر رکود کارگاه‌های قطعه سازی داشته باشد.

۳. کاهش کیفیت تولید

با کاهش دسترسی به مواد اولیه مناسب، کیفیت قطعات تولید شده افت کرده است. این مسئله به کاهش تقاضا برای خدمات تراشکاری و فرزکاری منجر شده است. 

۴. کمبود نیروی متخصص

کاهش انگیزه برای یادگیری مهارت‌های فنی در میان نسل جوان، باعث شده نیروی کار ماهر و باتجربه کمیاب شود.

راهکارهای پیشنهادی

برای بازگرداندن رونق به صنعت تراشکاری و فرزکاری منوال و جلوگیری از تاثیرات منفی آن بر صنایع وابسته مانند بازار ورق پلی‌اتیلن، می‌توان اقدامات زیر را پیشنهاد داد

۱. نوسازی تجهیزات

سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات جدید و ارتقای فناوری در این حوزه، می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد. 

۲. حمایت‌های دولتی

اعطای تسهیلات مالی و کاهش مالیات برای کارگاه‌های کوچک و متوسط، می‌تواند به کاهش فشارهای اقتصادی کمک کند. 

۳. توسعه آموزش فنی

ایجاد برنامه‌های آموزشی برای ارتقای مهارت نیروی کار، می‌تواند کمبود نیروی متخصص را جبران کند. 

۴. توسعه بازارهای داخلی و خارجی

تلاش برای تقویت بازار داخلی و صادرات محصولات صنعتی، به افزایش تقاضا برای خدمات تراشکاری منوال کمک می‌کند.

سخن پایانی پکیلون PAKILON.COM

عقب‌ماندگی صنعت ایران، نه تنها بخش‌های کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده، بلکه صنایع کوچک‌تر مانند تراشکاری و فرزکاری منوال نیز به شدت از آن آسیب دیده‌اند. این بحران‌ها به افزایش هزینه‌ها، کاهش کیفیت و از دست رفتن بازارهای داخلی و خارجی منجر شده‌اند. از سوی دیگر، تأثیر این مشکلات بر بازارهای زیر شاخه، مانند قیمت میلگرد و ورق فولاد ویا حتی قیمت میلگرد و ورق‌های تفلونی، نشان می‌دهد که بحران‌های صنعتی به صورت زنجیره‌ای بر تمام بخش‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارند. برای خروج از این بحران، نیازمند برنامه‌ریزی جامع، سرمایه‌گذاری در فناوری، و حمایت از صنایع کوچک هستیم تا بار دیگر شاهد رونق تولید و تقویت جایگاه صنعتی ایران باشیم.