آیا فروش خودرو بدون انتقال سند مالکیت قانونی است؟

قانون انتقال سند مالکیت خودرو

برای پاسخ به این پرسش مهم که آیا فروش خودرو بدون انتقال سند مالکیت قانونی است، باید ابتدا قانون مرتبط با انتقال سند خودرو را بررسی کنیم. طبق ماده ۲۹ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، نقل و انتقال خودرو باید با سند رسمی انجام شود. این قانون، مالکیت خودرو را مشروط به ثبت رسمی در دفاتر اسناد رسمی می‌دانست و تاکید می‌کرد که قبل از هرگونه نقل و انتقال، مالک باید به مراکز تعویض پلاک مراجعه کند تا مواردی نظیر اصالت خودرو، هویت مالک و پرداخت بدهی‌ها بررسی شوند.

این در حالی است که در سال‌های اخیر تغییراتی در این قانون اعمال شده است. در سال ۱۳۹۹، هیات دیوان عدالت اداری طی دادنامه‌ای بخشنامه‌های مرتبط با الزام مراجعه به دفاتر اسناد رسمی را ابطال کرد. بر اساس این دادنامه، برگ سبز خودرو (که آن را پلیس راهور صادر می‌کند) سند رسمی مالکیت خودرو شناخته شد. این تغییر، فرایند انتقال مالکیت خودرو را ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر کرد.

برگ سبز خودرو، سند رسمی مالکیت خودرو

در حال حاضر، مهم‌ترین سند نشان‌دهنده مالکیت خودرو، برگ سبز خودرو است. اگر نمی‌دانید که برگ سبز خودرو چیست، باید بگوییم که برگ سبز خودرو سندی حاوی اطلاعات کامل خودرو و مالک آن است که پلیس راهنمایی و رانندگی صادر می‌کند. از سال ۱۳۹۹، این برگ سند رسمی به‌عنوان مالکیت خودرو شناخته شده است. بنابراین، نیازی به ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی وجود ندارد؛ مگر اینکه خریدار و فروشنده به‌طور توافقی بخواهند سند قطعی نیز تنظیم کنند.

لازم به ذکر است که برگ سبز شامل دو بخش است. در بخش اول برگ سبز، مشخصات خودرو نظیر نوع، رنگ، تیپ، شماره شاسی، شماره موتور و سایر اطلاعات فنی خودرو درج می‌شوند. بخش دیگر آن نیز به اطلاعات و مشخصات مالک از جمله اطلاعات هویتی مثل نام، کد ملی و آدرس او اختصاص دارد. از سوی دیگر، کارت هوشمند خودرو نیز به منزله مکمل برگ سبز صادر می‌شود که حاوی اطلاعات مشابه است. بنابراین، با استعلام کارت خودرو می‌توانید به اطلاعات مربوط به خودرو دسترسی پیدا کنید.

نحوه انتقال مالکیت خودرو طبق قانون جدید

با توجه به تغییر قانون درباره مالکیت خودرو و سند نشان‌دهنده آن، یکی از پرسش‌های مهمی که افراد مطرح می‌کنند، این است که نحوه انتقال مالکیت خودرو طبق قانون جدید چگونه است؟ به منظور پاسخ به این پرسش باید بگوییم که طبق قانون جدید، برای انتقال مالکیت خودرو نیازی به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی نیست. در ادامه به مراحل انتقال مالکیت خودرو می‌پردازیم:

• تنظیم مبایعه‌نامه: خریدار و فروشنده باید قراردادی تنظیم کنند که شامل مشخصات خودرو، قیمت توافق‌شده، زمان تحویل و شرایط پرداخت باشد.
• تعویض پلاک: طرفین باید به یکی از مراکز تعویض پلاک مراجعه کنند. اگر فروشنده نمی‌تواند حضور یابد، می‌تواند وکالت رسمی به خریدار بدهد.
• صدور برگ سبز جدید: پس از تعویض پلاک و تایید اصالت خودرو و هویت مالک، برگ سبز جدید به نام خریدار صادر می‌شود و به آدرس او ارسال خواهد شد.
• پرداخت هزینه‌ها: خریدار و فروشنده باید توافق کنند که چه کسی مسئول پرداخت مالیات خودرو سواری، عوارض شهرداری و جرایم معوقه است.

پس از طی این مراحل می‌توانید بدون مشکل برای خرید و فروش خودرو اقدام کنید. با توجه به قانون جدید، فروش خودرو بدون انتقال سند رسمی (ثبت در دفترخانه) قانونی است؛ به شرطی که برگ سبز خودرو به نام خریدار منتقل شود.

برگ سبز به‌عنوان سند رسمی مالکیت کافی است و نیازی به ثبت سند در دفترخانه نخواهد بود. البته، اگر فروشنده به هر دلیلی نتواند در فرایند تعویض پلاک حضور یابد، باید به خریدار وکالت دهد. این وکالت که باید شامل اجازه تعویض پلاک و انتقال مالکیت باشد، لازم است که به‌صورت رسمی در دفترخانه تنظیم شود.

مزایا و معایب ثبت سند در دفترخانه

شاید از خود بپرسید که مزایا و معایب ثبت سند در دفترخانه چیست؟ از مهم‌ترین مزایای انجام این کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد سابقه حقوقی مستند برای مالکیت
• تسهیل فرایند اثبات مالکیت در صورت بروز اختلاف
• کاهش احتمال جعل یا تخلف

معایب ثبت سند در دفترخانه نیز به شرح زیر هستند:

• هزینه‌بر بودن
• زمان‌بر بودن فرایند

با وجود این، ثبت در دفترخانه بر اساس قانون جدید انتقال سند خودرو اجباری نیست و شما با دریافت برگ سبز می‌توانید به تنهایی برای انتقال قانونی خودرو اقدام کنید.

عواقب قانونی فروش خودرو بدون انتقال سند

اگرچه برگ سبز خودرو سند رسمی مالکیت محسوب می‌شود، اما در برخی موارد، عدم انتقال سند می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. از مهم‌ترین این مشکلات می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

پرداخت جرایم و عوارض

اگر مالکیت به‌صورت رسمی منتقل نشده باشد، جرایم رانندگی یا عوارض شهرداری همچنان به نام مالک قبلی ثبت خواهند شد و در صورت استعلام سوابق خودرو در اینجا با نام مالک قبلی مواجه می‌شوید.

بروز اختلافات حقوقی

اگر فروش خودرو بدون انتقال سند انجام گیرد، در صورت بروز اختلاف میان خریدار و فروشنده ممکن است اثبات مالکیت دشوار شود.

چالش در معاملات بعدی

در صورت فروش خودرو بدون انتقال سند، اگر خریدار قصد فروش خودرو به شخص دیگری را داشته باشد، باید ابتدا برگ سبز به نام او صادر شود.

حرف آخر

در این مطلب به دنبال آن بودیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که آیا فروش خودرو بدون انتقال سند مالکیت قانونی است یا خیر؟ لازم به ذکر است که طبق قانون جدید انتقال سند خودرو، برگ سبز خودرو به‌عنوان سند رسمی مالکیت به رسمیت شناخته می‌شود تا فرایند نقل و انتقال مالکیت تسهیل یابد. این تغییر، فرایند انتقال مالکیت را ساده‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر کرده است. بنابراین، فروش خودرو بدون انتقال سند رسمی در دفترخانه قانونی است؛ به شرطی که برگ سبز به نام خریدار صادر شود. با این حال، توصیه ما این است که خریداران و فروشندگان برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، تمامی مراحل قانونی را با دقت انجام دهند و در صورت نیاز از مشاوره حقوقی کمک بگیرند. در نهایت، تصمیم‌گیری درباره ثبت سند در دفترخانه به توافق طرفین بستگی خواهد داشت و ضرورتی از نظر قانونی ندارد.