سال پرماجرای بازار ارز در سال ۱۴۰۳

بازار ارز به خاطر تورم بیشتر ایران نسبت به آمریکا، میزان رشد نقدینگی و اثرات انتظاری در بیشتر سال‌ها صعودی است و قیمت اقلام ارز در بازار ارز در پایان سال غالبا بالاتر از قیمت شروع به کار آن در همان سال است.

دلار تهران هم در سال جاری در پایان سال بالاتر از قیمت شروع آن در ابتدای سال بود.

قیمت اقلام ارز در سال جاری با افزایش مواجه شد بخشی از این افزایش قیمت دلار را سطح تورم بالا در کشور تایید می‌کند تورم بیش از سی درصدی و اختلاف قابل توجه آن با تورم آمریکا بر اساس نظریه قدرت برابری خرید بخشی از رشد قیمت دلار را تایید می‌کند ولی در نهایت علاوه بر آن، کشور در سال ۱۴۰۳ سال پرماجرایی را پشت سر گذاشت که به تحریک انتظارات و رشد قیمت در بازار آزاد ارز دامن زد.

بازار ارز در سال ۱۴۰۳ تازه شروع به کار کرده بود که خبر حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق سطح ریسک‌های منطقه‌ای را بالا برد و بازار ارز را تحت تاثیر هیجانات ناشی از آن قرار داد و این اتفاق بهانه را به دست معامله گران افزایشی داد و دلار تهران تا زمان اجرای عملیات وعده صادق ۱ در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ صعودی شد، پس از عملیات وعده صادق ۱ اگرچه بازار ارز در مسیر اصلاحی قابل توجهی قرار گرفت ولی برخی اخبار بازار ارز را دچار نوسانات کرد و مورد توجه بازار ارز بود. در سی‌ام اردیبهشت‌ماه هلیکوپتر سید ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور سیزدهم در نزدیکی ورزقان سقوط کرد ‌‌و‌‌ با شهادت رییس دولت و وزیر خارجه کشور، کشور در معرض انتخابات زودهنگام قرار گرفت.

مسعود پزشکیان در رقابت‌های انتخاباتی پیروز انتخابات شد و در شب پس از تنفیذ او در مجلس شورای اسلامی در تاریخ دهم اردیبهشت‌ماه، اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی حماس در محل اقامت خود در تهران توسط رژیم صهیونیستی ترور شد، بازار ارز که مدتی است به تنش‌های منطقه‌ای واکنش نشان می‌داد در ادامه در ششم مهرماه با خبر ترور سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله دچار نوسان افزایشی شد و در نهایت در تاریخ دهم مهرماه عملیات وعده صادق ۲ علیه اسرائیل انجام شد. در ادامه با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا، در ۱۵ بهمن کم‌کم ترامپولینگ در اقتصاد ایران اکران شد. ترامپولینگ در اقتصاد بین‌الملل به معنای افت و جهش قابل توجه در اقتصاد است که با اقدامات وفشار حداکثری ترامپ علیه ایران تا حدودی در بازار ارز رخ داد.

 دلار تهران امسال در کانال ۶۰ هزار تومانی شروع به کار کرد و در ادامه افزایش ۶۴.۶ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل در پایان سال ثبت کرد. بالاترین قیمتی که برای دلار تهران ثبت شد در آخرین روز معاملاتی سال جاری بود، برخی تحلیلگران معتقدند که برکناری وزیر اقتصاد در شرایط هیجانی بازار ارز ، التهابات در بازار ارز را افزایش داد و رشد دلار تهران پس از برکناری وزیر فقط یک هفته متوقف شد و در نهایت تا پایان سال افزایش بیش از ۷ درصدی را ثبت کرد.

فراز و فرود حباب درهم چگونه بود؟

امارات شریک تجاری ایران و مبدأ اصلی واردات کالا به کشور است معامله گران از سال‌های دور نرخ دلاری درهم را با ضرب قیمت درهم در نسبت برابری درهم به دلار به دست می‌آوردند و فاصله آن را با دلار تهران ارزیابی میکردند. به این فاصله برآوردی در بازار ارز حباب درهم گفته می‌شود که معامله گران از آن برای پیش‌بینی قیمت دلار استفاده می‌کنند.

حباب درهم در پایان سال گذشته حدود ۷۰۰ تومان بوده ولی در پایان سال ۱۴۰۳بیش از دوبرابر شد و به ۱۵۱۱ تومان رسید. بیشترین مقدار حباب درهم در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۴۰۳ در محدوده ۲۹۲۳ تومان ثبت شده و کمترین میزان حباب درهم در فردای روز عملیات وعده صادق ۱ در تاریخ ۲۶ فروردین در حوالی منفی ۱۴۳۰ تومان ثبت شده‌است. با توجه به اهمیت درهم در واردات کشور، درهم به عنوان پارامتری از تقاضای بنیادی ارز در ارزیابی می‌شود بررسی اکوایران نشان می‌دهد که میزان رشد درهم در سال جاری بیشتر از دلار و‌تتر بوده است و قیمت درهم ۶۹.۱ درصد در سال اخیر رشد کرده است.

مبادلات ارز نیمایی به مرکز مبادله منتقل شد

دلار نیما یا دلار رسمی افزایشی نزدیک به درصد تغییرات درهم در سال جاری ثبت کرده است.

بررسی اکوایران نشان می‌دهد که دلار نیما سال ۱۴۰۲ را در قیمت ۴۰ هزار و ۵۵۲ تومان به پایان رساند و دفتر معاملات ۱۴۰۳ را هم در محدوده ۶۸ هزار و ۷۳۹ تومان بست که رشد ۶۹.۵ درصدی را در این مدت به ثبت رسانده است. اکوایران درصد اختلاف دلار تهران و نیما را با تقسیم اختلاف دلار آزاد و نیما بر قیمت دلار آزاد محاسبه میکند. بررسی اکوایران نشان می‌دهد که اختلاف دلار نیما و آزاد در شروع سال ۳۳.۸ درصد است و بیشترین اختلاف دلار تهران و نیما در تاریخ ۲۶ فروردین در محدوده ۳۹ درصد ثبت شد.

از تاریخ ۲۴ آذرماه سال جاری دلار نیما با قیمت دلار در مرکز توافقی قیمت خورد، و از تاریخ یکم بهمن ماه معاملات سامانه نیما به مرکز مبادله ارز و طلا منتقل شد. در ابتدای این اقدام رویکرد اعلامی آن بود که قرار است قیمت ارز به سمت تک نرخی شدن حرکت کند و قیمت دلار نیما در مرکز مبادله توسط مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین شود و فاصله دلار آزاد و نیما کم شود به همین خاطر کمترین میزان اختلاف دلار نیما و آزاد در تاریخ دوم دی‌ماه در محدوده ۱۶.۶ درصدی ثبت شد. چندی پیش رییس بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ دلار نیما در محدوده های فعلی تثبیت خواهد شد که انتظارات از کاهش اختلاف دلار نیما و آزاد را ضعیف کرد و رشد هیجانی دلار آزاد در کنار تثبیت دلار نیما به افزایش اختلاف دلار نیما و آزاد در پایان سال منجر شد.

اختلاف دلار نیما و آزاد در آخرین روز سال ۳۱ درصد و میانگین آن در سال ۱۴۰۳ حدود ۲۶ درصد است.

قدرت بازارساز در معاملات تتر افزایش پیدا کرده است

با افزایش تقاضای رمزارزها و انتقال نوسانگیران بازار ارز به معاملات تتر، معاملات تتر در سال جاری بیشتر مورد توجه قرار گرفت و تتر معاملات بازار ارز را تحت تاثیر قرار داد.

تتر در کانال ۶۰ هزار تومانی شروع به کار کرد در پایان سال با فاصله بیشتر از پنج هزار تومانی با دلار تهران دفتر معاملات سال جاری را بست. در روزهای پایانی سال به نظر می‌رسد که قدرت بازارساز در معاملات تتر بیشتر شده است زیرا بازارساز در معاملات شبانه تتر رنج منفی میکشید و تتر کمترین افزایش را نسبت به سایر اقلام ارز در سال جاری ثبت کرد. تتر در سال جاری ۵۵.۲ درصد افزایش پیدا کرده است.

پیش‌بینی رفتار دلار در سال آتی

بازار ارز در روز‌های پایانی سال تحت تأثیر برخی اخبار تحت تأثیر هیجانات افزایشی قرار گرفت. تب هیجان در معاملات بازار ارز بالا رفت و در حال حاضر اخبار و سطح تنش‌های منطقه‌ای بازار ارز را تحت تأثیر قرار داده ودر صورتی که جریان اخبار برگردد و بدبینی تعدیل شود می‌توان انتظار اصلاح قیمت در بازار ارز را در سال جاری داشت. بررسی حباب درهم و اختلاف تتر با دلار تهران رد بررسی و پیش‌بینی بهتر بازار ارز کمک خواهد کرد.