گروه‌بندی مشاغل مالیاتی: راهنمای جامع برای صاحبان مشاغل

 یکی از مهم‌ترین معیارهای تعیین گروه مالیاتی مودیان، میزان درآمد حاصل از فروش آنها است. این گروه‌بندی بر اساس نوع فعالیت، حجم درآمد و تعداد کارکنان کسب‌وکارها صورت می‌گیرد و هر گروه، تکالیف مالیاتی مخصوص به خود را دارا است.

در این مقاله، قصد داریم شما را با فرآیند گروه‌بندی مشاغل مالیاتی (Tax Grouping of Business Income) برای مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل آشنا کنیم.

موسسه پیشداد با بهره‌گیری از تجربه و تخصص در زمینه حسابداری و مالیات، آماده است تا به تمامی پرسش‌های شما در خصوص گروه‌های مالیاتی و نحوه انجام تکالیف مربوطه پاسخ دهد. در این مقاله، همچنین خدمات متنوعی که موسسه پیشداد در حوزه مالیاتی ارائه می‌دهد را برای شما معرفی خواهیم کرد. همراه با ما باشید تا با جزئیات گروه‌بندی مشاغل و نحوه برخورد با هر گروه در تنظیم اظهارنامه مالیاتی آشنا شوید.

شرکت حسابداری پیشداد با ارائه خدمات تخصصی حسابداری و مالیاتی، آماده پاسخگویی به سوالات شما در زمینه گروه های مالیاتی است.

آشنایی با گروه های مالیاتی ۱۴۰۴

گروه بندی مشاغل مالیاتی در سال ۱۴۰۳ طبق آخرین اصلاحیه ماده ۲ آیین‌ نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌ های مستقیم صورت می‌ گیرد.

بر اساس این قانون، اشخاص حقیقی صاحب مشاغل بر مبنای نوع فعالیت و میزان درآمد سالانه در سه گروه اول، دوم و سوم طبقه‌بندی می‌ شوند.

معیار اصلی برای این طبقه‌ بندی، میزان فروش کالا یا ارائه خدمات در سال مالی است که یا از طریق اظهارنامه مالیاتی دو سال قبل یا آخرین برگ قطعی مالیات مشخص می‌ شود.

اطلاع از گروه بندی مشاغل مالیاتی برای انجام درست تکالیف مالیاتی ضروری است. زیرا در صورت عدم رعایت تکالیف مربوطه یا ارائه اظهارنامه نادرست، سازمان امور مالیاتی از روش “مالیات علی‌ الرأس” استفاده می‌ کند که معمولاً منجر به تعیین مالیات بیشتر می‌ شود.

اشخاص گروه اول باید دفاتر قانونی نگهداری نمایند و صورت‌حساب سود و زیان و ترازنامه ارائه دهند. گروه دوم نیاز به ثبت درآمدها و هزینه‌ ها به صورت تفکیکی دارند، و گروه سوم فقط باید خلاصه درآمد و هزینه سالانه را تهیه کنند.

 شناخت درست گروه های مالیاتی ۱۴۰۳ از پرداخت جریمه‌ های احتمالی جلوگیری می‌ کند. شرکت حسابداری پیشداد با شماره تماس ۰۲۱۹۱۰۱۸۲۸۰، آماده مشاوره در زمینه تشخیص گروه مالیاتی شما است.

گروه های مالیاتی اول: مشاغل و کسب و کارهای بزرگ

گروه مالیاتی اول شامل صاحبان کسب و کارهای بزرگ و پردرآمد می‌ شود. در این گروه، اشخاصی قرار می‌ گیرند که درآمد ابرازیشان بر اساس اظهارنامه مالیاتی ۲ سال قبل یا آخرین درآمد قطعی‌ شده‌ شان بیش از ۳۰ میلیارد تومان در سال باشد.

علاوه بر این، برخی مشاغل صرف‌ نظر از میزان درآمد، به دلیل ماهیت فعالیت خود در گروه اول قرار می‌ گیرند.

صاحبان مشاغل گروه اول وظایف سنگین‌ تری نسبت به سایر گروه‌ها دارند، چراکه باید دفاتر روزنامه و کل را نگهداری کنند، صورت‌ حساب سود و زیان و ترازنامه تهیه کنند و تمام رویدادهای مالی را مطابق استانداردهای حسابداری ثبت نمایند.

شرکت مالیاتی پیشداد با ارائه خدمات مالیاتی تخصصی به صاحبان کسب و کارهای گروه مالیاتی اول، به آن ها در زمینه گروه بندی مشاغل مالیاتی و انجام تکالیف پیچیده مالیاتی کمک می کند.

گروه های مالیاتی اول عبارتند از:

مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه مالیاتی گروه مالیاتی اول

صاحبان مشاغل گروه مالیاتی اول، برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی خود نیاز به تهیه و ارائه مدارک متعددی دارند. این مدارک شامل اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی، اطلاعات درآمدی و هزینه‌ ای، موجودی کالا در ابتدا و انتهای دوره، اطلاعات واردات و صادرات، و صورت‌های مالی می‌ شود.

همچنین ارائه اطلاعات حساب‌ های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی، اطلاعات شرکا، و اطلاعات دفاتر قانونی الزامی است.

دقت در جمع‌ آوری و ارائه این مدارک در ارتباط با گروه بندی مشاغل مالیاتی، اهمیت بسیاری دارد زیرا نقص در آن‌ ها می‌ تواند منجر به عدم پذیرش اظهارنامه یا تعیین مالیات علی‌ الرأس شود. عدم ارائه اظهارنامه یا ارائه اظهارنامه ناقص، علاوه بر جریمه‌ های مالی، ممکن است موجب محرومیت از معافیت‌ ها و مشوق‌ های مالیاتی نیز بشود.

گروه های مالیاتی دوم: مشاغل با درآمد متوسط رو به بالا

در حوزه گروه بندی مشاغل مالیاتی، گروه مالیاتی دوم شامل صاحبان کسب ‌وکارهایی می‌شود که درآمد ابرازی آن‌ها بر اساس اظهارنامه مالیاتی ۲ سال قبل یا آخرین درآمد قطعی‌شده آن ‌ها بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد تومان باشد. این گروه، مشاغل با درآمد متوسط رو به بالا را در بر می ‌گیرد که نسبت به گروه اول، تکالیف مالیاتی سبک ‌تری دارند اما همچنان باید اسناد و مدارک مالی خود را به صورت منظم نگهداری کنند.

گروه بندی مشاغل مالیاتی به این شکل است که صاحبان مشاغل گروه مالیاتی دوم موظف به نگهداری اسناد و مدارک درآمدی و هزینه‌ای به صورت تفکیکی هستند. آن‌ها باید صورت درآمد و هزینه ماهانه و سالانه تنظیم کنند و اسناد را به ترتیب تاریخ وقوع هر رویداد مالی نگهداری نمایند.

خدمات “مشاوره مالیاتی” شرکت پیشداد در ارتباط با گروه بندی مشاغل مالیاتی، با شماره تماس ۰۲۱۹۱۰۱۸۲۸۰ با ارائه راهکارهای عملی، به صاحبان مشاغل گروه دوم در انجام تکالیف مالیاتی کمک می‌کند.

مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه مالیاتی گروه دوم مالیاتی

صاحبان مشاغل گروه مالیاتی دوم برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی باید مدارک و اطلاعاتی را آماده کنند که نسبت به گروه اول، حجم کمتری دارد. مشاوران مالیاتی شرکت مالیاتی پیشداد با شماره تماس ۰۲۱۹۱۰۱۸۲۸۰ آماده راهنمایی و کمک به صاحبان مشاغل گروه دوم در تهیه و تنظیم این مدارک هستند.

در زمینه گروه بندی مشاغل مالیاتی، مدارک اصلی مورد نیاز برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی گروه دوم شامل موارد زیر است:

·   اطلاعات هویتی (شامل اطلاعات شخصی، آدرس و موقعیت مکانی، و مجوزهای فعالیت اقتصادی)

·   اطلاعات درآمدی (فروش کالا یا خدمات) و معافیت‌ های مالیاتی

·   موجودی مواد و کالا در ابتدا و انتهای دوره مالی

·   صورت درآمد و هزینه با جزئیات خرید و فروش کالا یا خدمات

·   اطلاعات اموال و دارایی‌ های مرتبط با فعالیت شغلی

·   اطلاعات شرکا (در صورت وجود)

·   اطلاعات حساب‌ های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی

·   مستندات مربوط به کمک‌ های اهدایی (در صورت وجود)

گروه های مالیاتی سوم: مشاغل کوچک

در حوزه گروه بندی مشاغل مالیاتی، گروه مالیاتی سوم شامل کسب‌ و کارهای کوچک با درآمد کمتر از ۱۰ میلیارد تومان و مشاغل تازه تأسیس می‌ شود. این گروه ساده‌ ترین تکالیف مالیاتی را داشته و فقط ملزم به نگهداری اسناد درآمدی و هزینه‌ ای و تهیه خلاصه درآمد و هزینه سالانه هستند. 

مشاغل گروه سوم مالیاتی:

·   کسب‌ و کارهای خدماتی کوچک : با درآمد کمتر از ۵ میلیارد تومان در سال و شامل دفاتر خدماتی، مشاوران مستقل و تعمیرکاران

·   خرده‌ فروشان کالا: با درآمد کمتر از ۱۰ میلیارد تومان در سال و شامل مغازه‌ داران، فروشگاه‌ های کوچک و کسب‌ و کارهای خانگی

·   کسب‌ و کارهای تازه تأسیس: با عمر کمتر از ۳ سال (به شرط عدم قرارگیری در گروه اول به دلیل نوع فعالیت)

مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه مالیاتی گروه سوم مالیاتی

در ارتباط با گروه بندی مشاغل مالیاتی، صاحبان مشاغل گروه سوم مالیاتی برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی به مدارک کمتری نسبت به دو گروه دیگر نیاز دارند. این سادگی با هدف کاهش بار اداری کسب‌ و کارهای کوچک طراحی شده است. 

مدارک اصلی مورد نیاز برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی گروه سوم در گروه بندی مشاغل مالیاتی، شامل موارد زیر است:

·   اطلاعات هویتی (شامل اطلاعات شخصی، آدرس و موقعیت مکانی، و مجوزهای فعالیت اقتصادی)

·   خلاصه درآمد و هزینه سالانه

·   اطلاعات اموال و دارایی‌ های مرتبط با فعالیت شغلی

·   اطلاعات شرکا (در صورت وجود)

·   اطلاعات حساب‌ های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی

·   مستندات مربوط به کمک‌ های اهدایی (در صورت وجود)

گروه بندی صاحبان مشاغل 

گروه بندی مشاغل مالیاتی اشخاص حقوقی

بر خلاف اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی (شرکت‌ ها) مشمول گروه بندی مشاغل مالیاتی نمی‌ شوند. تمامی شرکت‌ ها، صرف‌ نظر از نوع فعالیت و میزان درآمد، دارای تکالیف مالیاتی یکسانی هستند که شبیه به تکالیف اشخاص حقیقی گروه اول است. این تکالیف شامل نگهداری دفاتر قانونی (روزنامه و کل)، ثبت رویدادهای مالی مطابق استانداردهای حسابداری، و تهیه صورت‌ های مالی اساسی (ترازنامه و صورت سود و زیان) می‌ شود.

در گروه بندی مشاغل مالیاتی، نرخ مالیات برای اشخاص حقوقی ۲۵ درصد از درآمد مشمول مالیات است، در حالی که نرخ مالیات اشخاص حقیقی به صورت پلکانی محاسبه می‌ شود. شرکت‌ ها باید اظهارنامه مالیاتی خود را تا پایان تیرماه هر سال تسلیم کنند و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.

همچنین، موظف به پرداخت مالیات تکلیفی، مالیات بر ارزش افزوده، و مالیات حقوق ۱۴۰۴ کارکنان خود هستند. 

گروه بندی مشاغل مالیاتی اشخاص حقیقی

گروه بندی مشاغل مالیاتی اشخاص حقیقی بر اساس دو معیار اصلی صورت می‌ گیرد: نوع فعالیت و میزان درآمد سالانه. به صورت خلاصه، این گروه‌ بندی به شکل زیر است:

گروه اول (الف): کسب‌ و کارهای بزرگ و پردرآمد با درآمد بیش از ۳۰ میلیارد تومان و برخی مشاغل خاص (مانند دارندگان کارت بازرگانی، صاحبان کارخانه‌ ها، هتل‌ های سه ستاره به بالا، و…) فارغ از میزان درآمد.

گروه دوم (ب): کسب‌ و کارهای با درآمد متوسط رو به بالا که درآمد آن‌ ها بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد تومان است.

گروه سوم (ج): کسب ‌و کارهای کوچک با درآمد کمتر از ۱۰ میلیارد تومان و کسب‌ و کارهای تازه تأسیس (کمتر از ۳ سال).

در گروه بندی مشاغل مالیاتی، هر گروه دارای تکالیف مالیاتی متفاوتی است، به طوری که گروه اول سنگین‌ ترین و گروه سوم سبک‌ ترین تکالیف را دارند. شرکت حسابداری پیشداد با ارائه خدمات مشاوره مالیاتی تخصصی، به اشخاص حقیقی در تشخیص گروه مالیاتی خود و انجام تکالیف مربوطه کمک می‌ کند.

چگونگی تعیین گروه مالیاتی مشاغل

تعیین گروه های مالیاتی ۱۴۰۳ مشاغل بر اساس دو معیار اصلی انجام می‌ شود:

نوع فعالیت: در گروه بندی مشاغل مالیاتی، برخی مشاغل مانند دارندگان کارت بازرگانی، صاحبان کارخانه‌ ها و واحدهای تولیدی، صاحبان هتل‌ های سه ستاره و بالاتر، و صاحبان بیمارستان‌ ها، صرف‌ نظر از میزان درآمد، در گروه اول قرار می‌ گیرند.

میزان درآمد: برای سایر مشاغل، میزان درآمد ابرازی در اظهارنامه مالیاتی دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی‌ شده (بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی‌ماه سال قبل)، تعیین‌ کننده گروه بندی مشاغل مالیاتی است.

تشخیص گروه مالیاتی

برای تشخیص گروه بندی مشاغل مالیاتی، می‌ توانید از روش‌ های زیر استفاده نمایید:

مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی: با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی به نشانی tax.gov.ir/action/do/groupselector و وارد کردن اطلاعات فعالیت خود، می‌ توانید گروه مالیاتی خود را تشخیص دهید.

بررسی نوع فعالیت: اگر شغل شما جزو مشاغل ذکر شده در گروه اول است (مانند دارندگان کارت بازرگانی، صاحبین کارخانه‌ ها، و…)، بدون توجه به میزان درآمد، در گروه اول قرار می‌ گیرید.

بررسی میزان درآمد: برای سایر مشاغل، بر اساس درآمد ابرازی در اظهارنامه دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی‌ شده، می‌ توانید گروه مالیاتی خود را تشخیص دهید.

توجه به شروع فعالیت: اگر کسب‌ و کار شما تازه تأسیس است (کمتر از ۳ سال از شروع فعالیت گذشته)، به احتمال زیاد در گروه سوم قرار می‌ گیرید، مگر اینکه نوع فعالیت شما ایجاب کند که در گروه اول باشید.

در صورت هرگونه ابهام یا سوال در مورد گروه بندی مشاغل مالیاتی، می‌ توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۱۸۲۸۰ با کارشناسان حسابداری شرکت پیشداد تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی ما استفاده نمایید.

تکالیف مالیاتی هر گروه

هر گروه مالیاتی تکالیف مشخصی دارد که صاحبان مشاغل ملزم به رعایت آن‌ ها هستند. این تکالیف به صورت خلاصه به شرح زیر است:

تکالیف گروه اول:

·   نگهداری دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر (دستی یا ماشینی)

·   ثبت رویدادهای مالی مطابق استانداردهای حسابداری

·   تهیه و ارائه صورت‌ حساب سود و زیان

·   تهیه و ارائه ترازنامه

·   نگهداری اسناد و مدارک مثبته

تکالیف گروه دوم:

·   نگهداری اسناد و مدارک درآمدی و هزینه‌ ای به صورت تفکیکی

·   ثبت و نگهداری اسناد به ترتیب تاریخ وقوع رویدادهای مالی

·   تهیه و تنظیم صورت درآمد و هزینه ماهانه و سالانه

تکالیف گروه سوم:

·   نگهداری اسناد و مدارک درآمدی و هزینه‌ ای

·   تهیه و تنظیم خلاصه درآمد و هزینه سالانه

جریمه عدم پرداخت مالیات چیست؟

در زمینه گروه بندی مشاغل مالیاتی، عدم پرداخت مالیات یا عدم انجام تکالیف مالیاتی در موعد مقرر، منجر به جرایم متعددی می‌ شود که بار مالی سنگینی بر دوش مؤدیان می‌ گذارد. برخی از مهم‌ ترین جرایم مالیاتی عبارتند از:

جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی: اگر مؤدی در مهلت قانونی (تا پایان خرداد برای اشخاص حقیقی و تا پایان تیر برای اشخاص حقوقی) اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم نکند، مشمول جریمه‌ ای معادل ۳۰ درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقیقی و ۱۰ درصد برای اشخاص حقوقی خواهد شد.

جریمه تأخیر در پرداخت مالیات: اگر مؤدی مالیات خود را در مهلت مقرر پرداخت نکند، مشمول جریمه‌ ای معادل ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه تأخیر خواهد شد.

جریمه کتمان درآمد: اگر مؤدی درآمد واقعی خود را کتمان کند، علاوه بر پرداخت مالیات اصلی، مشمول جریمه‌ ای تا ۳۰ درصد مالیات متعلق به درآمد کتمان شده خواهد شد.

جریمه عدم نگهداری دفاتر قانونی: اشخاصی که مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند (گروه اول و اشخاص حقوقی)، در صورت عدم نگهداری دفاتر، مشمول جریمه‌ ای معادل ۲۰ درصد مالیات خواهند شد.

اطلاعات مالیاتی مورد نیاز برای جلوگیری از ضررهای مالیاتی

برای جلوگیری از ضررهای مالیاتی، آگاهی از اطلاعات زیر که در ارتباط با گروه بندی مشاغل مالیاتی می باشد لازم است.

کسب این اطلاعات و به‌کارگیری آن‌ ها می‌ تواند به کاهش بار مالیاتی و جلوگیری از جرایم کمک کند. شرکت حسابداری پیشداد اطلاعات جامعی درباره قوانین مالیاتی در اختیار مؤدیان قرار می‌ دهد.

اطلاعات ضروری برای جلوگیری از ضررهای مالیاتی:

·   آشنایی با گروه مالیاتی خود و تکالیف مربوط به آن

·   اطلاع از مهلت‌ های قانونی ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات

·   شناخت هزینه‌ های قابل قبول مالیاتی (موضوع مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ ق.م.م)

·   آگاهی از معافیت‌ ها و بخشودگی‌ های مالیاتی

·   آشنایی با روش‌ های صحیح نگهداری اسناد و مدارک مالی

·   اطلاع از قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده

·   شناخت شرایط و نحوه استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م (توافق مالیاتی)

·   آگاهی از شرایط تقسیط بدهی مالیاتی

جمع بندی گروه های مالیاتی

گروه های مالیاتی ۱۴۰۳ بر اساس آخرین اصلاحیه ماده ۲ آیین‌ نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌ های مستقیم به سه گروه اصلی تقسیم می‌ شوند. شناخت دقیق این گروه‌ ها و تکالیف مربوط به هر یک، برای صاحبان مشاغل بسیار مهم است. گروه اول شامل مشاغل بزرگ و پردرآمد با درآمد بیش از ۳۰ میلیارد تومان، گروه دوم شامل مشاغل با درآمد متوسط بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد تومان، و گروه سوم شامل مشاغل کوچک با درآمد کمتر از ۱۰ میلیارد تومان می‌ شود.

هر گروه دارای تکالیف مالیاتی متفاوتی است که باید به دقت رعایت شود. عدم آگاهی از گروه مالیاتی و تکالیف مربوطه می‌ تواند منجر به جرایم سنگین مالیاتی شود.

مبنای گروه بندی مشاغل مالیاتی در سال ۱۴۰۳ چیست؟

مبنای گروه بندی مشاغل مالیاتی در سال ۱۴۰۳، نوع فعالیت و میزان درآمد است. برخی مشاغل مانند دارندگان کارت بازرگانی و صاحبان کارخانه‌ ها، صرف‌ نظر از میزان درآمد، در گروه اول قرار می‌ گیرند. برای سایر مشاغل، میزان درآمد ابرازی در اظهارنامه دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی‌ شده، تعیین‌ کننده گروه مالیاتی است.

آیا اشخاص حقوقی نیز مشمول گروه بندی مشاغل مالیاتی می‌ شوند؟

خیر، اشخاص حقوقی (شرکت‌ ها) مشمول گروه بندی مشاغل مالیاتی نمی‌ شوند. تمام شرکت‌ ها، صرف‌ نظر از نوع فعالیت و میزان درآمد، دارای تکالیف مالیاتی یکسانی هستند که شبیه به تکالیف اشخاص حقیقی گروه اول است.

تکالیف مالیاتی گروه اول چیست؟

تکالیف مالیاتی گروه اول شامل نگهداری دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر (دستی یا ماشینی)، ثبت رویدادهای مالی مطابق استانداردهای حسابداری، تهیه و ارائه صورت‌ حساب سود و زیان، و تهیه و ارائه ترازنامه می‌ شود.