پیشبینی قیمت آهن در آبان ۱۴۰۴؛ آرامش پیش از طوفان یا بازگشت ثبات؟

درحالی‌که دلار با سرعتی غیرمنتظره به مرز 116 هزار تومان رسید، بازار آهن هم در مسیر صعود قرار گرفت و قیمت میلگرد، انواع تیرآهن و ورق با جهش محسوس مواجه شد. در آن روزها نوسان شدید نرخ دلار، بازگشت تحریم‌ها و کاهش تقاضای ساخت‌وساز باعث شدند فعالان بازار، هر روز با قیمتی تازه روبه‌رو شوند. البته به تدریج در اواخر مهر ابن نوسانات بازار آهن با اصلاح نرخ دلار به ثبات رسید. اکنون در آبان ۱۴۰۴، فعالان بازار فولاد ایران با پرسشی روبه‌رو هستند: آیا این ثبات ادامه دارد یا با سرد شدن هوا و بازگشت تحریم‌ها، دوباره باید منتظر افزایش قیمت آهن باشیم؟

هرچند قیمت آهن آلات مانند سایر کالاها بسیار پیش‌بینی‌ناپذیر شده و با کوچک‌ترین خبر یا اتفاق سیاسی روند بازار تغییر می‌کند اما به‌صورت کلی هنوز هم می‌توان چشم‌انداز کلی بازار آهن را پیش بینی کرد. در ادامه به پیشبینی قیمت آهن در آبان 1404 می‌پردازیم.

جهش هم‌زمان دلار و آهن در مهر ۱۴۰۴

در نیمه نخست مهر، نرخ دلار ناگهان جهش کرد و تا محدوده 116 هزار تومان بالا رفت. به موازات آن، بازار آهن هم واکنش فوری نشان داد؛ به عنوان نمونه قیمت میلگرد در برخی مبادی تا ۴0 هزار تومان و قیمت ورق سیاه تا ۴۶ هزار تومان هم رسید. در واقع، فعالان بازار بیشتر از آنکه با افزایش واقعی تقاضا مواجه باشند، از ترس رشد بیشتر قیمت‌ آهن آلات دست به خرید زدند. ترس از بازگشت تحریم‌ها، اجرای احتمالی مکانیسم ماشه و نگرانی از محدودیت‌های صادراتی باعث شد بخش عمده‌ای از معاملات جنبه هیجانی پیدا کند.

اصلاح قیمت دلار و بازگشت آرامش به بازار آهن

اما در هفته پایانی مهر ورق برگشت. دلار تا حدود 106 هزار تومان عقب‌نشینی کرد و بازار آهن هم آرام‌تر شد. بسیاری از فروشندگان که در اوج هیجان، قیمت‌ها را بالا برده بودند، ناچار شدند نرخ‌های پیشنهادی خود را کاهش دهند. به گفته برخی فعالان بازار در اصفهان و تهران، حجم معاملات در روزهای پایانی مهر حدود ۳۰ درصد کمتر از هفته دوم ماه بود. این کاهش به وضوح نشان می‌دهد که بازار دوباره در مسیر تعادل نسبی و ثبات مقطعی قرار گرفته است.

نسبت عرضه و تقاضای واقعی؛ شاخص مغفول در تحلیل‌ها

یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تحلیلی بازار آهن، نسبت عرضه به تقاضای واقعی است. در حال حاضر، رکود در صنعت و ساختمان‌سازی باعث شده تقاضای واقعی در پایین‌ترین سطح خود طی ۱۸ ماه گذشته قرار گیرد. در مقابل، تولید فولاد در آستانه فصل سرما با تهدید محدودیت گاز مواجه است. اگرچه تقاضا کم است، اما با افت عرضه در آبان، احتمال حفظ یا حتی رشد جزئی قیمت‌ها وجود دارد. این همان تعادلی است که بازار را «پایدار اما شکننده» کرده است.

آغاز فصل سرد؛ تهدید همیشگی برای فولادسازان

با سردتر شدن هوا، بخش تولید و عرضه فولاد ایران وارد یکی از فصول دشوار خود می‌شود. تجربه سال‌های اخیر نشان داده که از اواسط آبان به بعد، قطع یا محدود شدن گاز کارخانه‌های فولادی امری اجتناب‌ناپذیر است. کاهش فشار گاز در خطوط تولید باعث افت ظرفیت ذوب و نورد می‌شود؛ در نتیجه، عرضه مقاطع فولادی در بازار کاهش پیدا می‌کند.

نگاهی به قیمت آهن آلات فولاد ایرانیان نشان می‌دهد که این مسئله به‌ویژه برای میلگرد، تیرآهن و ورق گرم اهمیت زیادی دارد؛ زیرا حتی در شرایط رکود تقاضا، کاهش عرضه می‌تواند جلوی افت قیمت را بگیرد یا حتی زمینه رشد محدود آن را فراهم کند؛ بنابراین اگر محدودیت گاز در آبان زودتر از انتظار آغاز شود، احتمال افزایش ۵ تا ۸ درصدی قیمت آهن‌آلات تا پایان ماه وجود دارد.

رکود در ساختمان‌سازی؛ فشار تقاضا همچنان پایین است

رکود سنگین در صنعت ساختمان‌سازی همچنان ادامه دارد. آمارهای میدانی نشان می‌دهد حجم صدور پروانه‌های ساختمانی در نیمه اول سال ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته است. پروژه‌های نیمه‌تمام زیادی به دلیل نوسان مصالح و کمبود نقدینگی متوقف مانده‌اند. این به معنای کاهش تقاضا برای انواع مقاطع طویل فولادی مانند تیرآهن، میلگرد، قوطی، نبشی و ناودانی است. در چنین فضایی که تقاضای واقعی برای خرید آهن پایین است. بیشتر معاملات بازار مربوط به خریدهای محدود کارگاهی یا انبارداری کوتاه‌مدت است. به زبان ساده‌تر، بازار آهن در رکود مصرفی به سر می‌برد و این موضوع عامل مهمی در مهار رشد قیمت‌ها در آبان خواهد بود اگر عاملی باعث جهش نرخ دلار نشود.

تحریم‌ها و بازگشت مکانیسم ماشه؛ سایه سیاست بر بازار فولاد

با فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، فولاد ایران دوباره با چالش صادرات محصولات خود و دشواری واردات مواد اولیه روبه‌رو شده است. برخی مشتریان منطقه‌ای به‌ویژه در عراق و کشورهای منطقه، خرید خود را موقتاً متوقف کرده‌اند یا از مسیرهای غیرمستقیم استفاده می‌کنند. اگرچه همچنان مسیرهای غیررسمی تجارت باز است، اما افزایش هزینه حمل، ریسک نقل‌وانتقال پول و کاهش اطمینان خریداران، به کاهش حاشیه سود فولادسازان ایرانی منجر شده است. در میان‌مدت، این مسئله به دلیل افزایش هزینه‌ها باعث رشد تدریجی قیمت پایه شمش و درنهایت افزایش نرخ نهایی آهن‌آلات می‌شود.

چشم‌انداز آبان ۱۴۰۴؛ ثبات شکننده در سایه سردی هوا و گرمای دلار

بازار آهن در آبان ماه در نقطه‌ای حساس ایستاده است؛ از یک‌سو کاهش تولید به دلیل محدودیت گاز می‌تواند باعث رشد قیمت‌ها شود و از سوی دیگر رکود ساخت‌وساز و ضعف تقاضا مانع از جهش قیمتی خواهد بود.

در این میان، نرخ ارز نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. اگر دلار در کانال 106 الی 110 هزار تومان باقی بماند، احتمالاً بازار آهن نیز در همین محدوده قیمتی فعلی نوسان جزئی خواهد داشت؛ اما در صورت بازگشت روند صعودی ارز، احتمال افزایش دوباره  قیمت ورق ، میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع وجود دارد.

پیشبینی قیمت آهن در آبان و تصمیم‌های محتاطانه

با درنظر گرفتن همه متغیرها، می‌توان گفت بازار آهن در آبان ۱۴۰۴ به سمت ثبات نسبی با نوسان محدود حرکت می‌کند. نه رکود تقاضا اجازه افزایش چشمگیر قیمت‌ها را می‌دهد و نه محدودیت عرضه باعث می‌شود که نرخ‌ها را شدیداً افت کنند. در این شرایط، بهترین استراتژی برای خریداران و انبارداران، خرید مرحله‌ای و مدیریت موجودی است. فعالان بازار می‌دانند که هرچند فعلاً خبری از جهش قیمتی نیست، اما با ترکیب عواملی مثل تحریم‌ها، کمبود گاز و فشار تورمی، هر لحظه ممکن است آرامش شکننده بازار از بین برود.

توصیه به فعالان بازار آهن در آبان

بازار فولاد ایران در آبان ۱۴۰۴ بیش از هر چیز به رفتار دلار (وابسته به تنش‌های ژئوپولتیک)، وضعیت گاز صنایع و حجم پروژه‌های عمرانی وابسته است. اگر تنش‌ها کاهش یافته و نرخ ارز کنترل شود و محدودیت انرژی شدید نباشد، می‌توان امیدوار بود که بازار تا زمستان بدون شوک قیمتی پیش برود؛ اما هر تغییر ناگهانی در این سه پارامتر می‌تواند روند را به‌کلی عوض کند.

در چنین شرایطی، بهترین استراتژی برای خریداران و فعالان بازار، مدیریت هوشمند موجودی و خرید مرحله‌ای است.
آبان را می‌توان ماه «احتیاط و رصد» نامید؛ ماهی که تصمیم‌های عجولانه ممکن است پرهزینه باشد، اما تحلیل دقیق و آرامش در معامله می‌تواند سودآورترین انتخاب باشد.